بررسى رویدادهاى شش ماهه دوم آخرین سال غیبت حضرت مهدى (ع
در این سلسله مطالب سعی دارم رویدادهای آخرین سال ظهور را بررسی کنم. البته ممکن است در ارائه مطالب از منابع مکتوب و الکترونی گوناگونی استفاده شود که به حتم منابع ذکر خواهند شد تا رعایت امانت داری هم شود.
انواع ظهور
همانگونه که غیبت حضرت ولى عصر(ع) به دو بخش صغرى و کبرى تقسیم شده است در مورد ظهور حضرتش هم ظهور اصغر و ظهور اکبر (فجر مقدس) را مىتوان دید.
براى واضحتر شدن این مطلب باید گفت:
غیبت صغرى آن زمانى مطرح شد که شیعیان پس از مدتها ارتباط مستقیم و از نزدیک با امام زمان خویش(ع) هنوز چندان آمادگى فهم و قبول بحث غیبت و ندیدن ایشان را نداشتند؛ چرا که نمىدانستند بدون حضور امام چگونه مىتوان از سویى با یکدیگر همراه و همگام و متحد بود و از سوى دیگر احکام شرعى و مسایل دینى را استنباط و استخراج کرد. علاوه بر دهها مطلب دیگرى که آنها را به سوى امامشان متوجه مىکرد و باید در عصر غیبت خود بر عهده مىگرفتند.
هر چند در عصر غیبت صغرى این طور نبود که هر کس بتواند به خدمت حضرت مهدى (ع) برسد لیکن با وجود چهار نایب حضرت، ارتباط شیعیان همچنان با امام خویش برقرار بود، تا مبادا به خاطر این تغییر وضعیتِ ناگهانى دچار حیرت و سردرگمى شوند. در طول این مدت که حدود 70 سال طول کشید تا حدى موضوع غیبت براى شیعیان جا افتاد و از لحاظ ذهنى و فکرى براى حضور در عصر غیبت کبرى آماده شدند.
همانند این جریان را در آن سوى قضیه هم خواهیم داشت؛ یعنى همانطور که عصر غیبت به دو بخش صغرى و کبرى تقسیم شد تا مردم با مفهوم غیبت علاوه بر آشنایى، انس بگیرند، در مورد ظهور هم چنین مطلبى صادق است و عصر ظهور به دو بخش اصغر و اکبر (فجر مقدس) تقسیم مىگردد. در عصر ظهور اصغر هر چند مردم توفیق زیارت حضرتش را پیدا نمىکنند لیکن حوادثى را مشاهده مىکنند که مقدمات ظهور اکبر به شمار مىآیند و مردم را براى زندگى در آن زمان آماده مىکنند.
این تقسیمبندى را مىتوان از برخى روایات برداشت کرد. مثلاً در برخى احادیث حضرت را به خورشید فروزان تشبیه نمودهاند. به خوبى مىدانیم که پیش از غروب خورشید اشعه هاى آفتاب تا مدت معینى مىماند و پس از آن سیاهى شب بر آسمان سایه مىافکند و طلوع خورشید هم سریعاً واقع نمىشود بلکه پس از آنکه زمان اذان صبح شد به مرور هوا روشن شده و در پى آن شعاعهاى نورانى خورشید در آسمان پدیدار مىشود.حضرت مهدى(ع) هم که خورشید تابان آسمان امامتند، خواهىنخواهى، پیش از آنکه وجود مقدسشان بخواهد بر همگان ظاهر و آشکار گردد، باید ظهور اصغرى داشته باشند که زمینه ساز آن ظهور اکبر گردد.
البته نباید توقع داشت که شرایط غیبت صغرى با ظهور اصغر یکسان باشد. همانطور که آنچه از خورشید پیش از غروب و پس از طلوعش مىبینیم یکسان نیست.
برخى از مسائلى که شاید در عصر ظهور اصغر دیده شوند از این قرار است:
1. بالا رفتن سطح فهم عمومى و پیشرفت دانش و فناورى
در این عصر پیشرفتهاى علمى عظیم و اکتشافات محیر العقولى از بشریت دیده مىشود که پیش از آن سابقه نداشته است. همان انسانى که تا دو قرن قبل بر چهارپایان سوار مىشد و به این سوى و آن سو مىرفت این روزها از اتومبیل و هواپیما استفاده مىکند و تلفن، تلویزیون، رادیو، کامپیوتر و... جزئى از زندگى روزمرهاش شده است. منابع نفتى و معادن فلزات مختلف را استخراج کرده و تا آنجا که بتواند براى استفاده خود به کار مىبرد. این تحولات به قدرى است که به اندازه کل تحولات علوم و فنون بشرى تا قرن نوزدهم که ابتداى آن است برابرى مىکند.
چنین تحوّل علمى و صنعتى را مقدمه ظهور حضرت مهدى (ع) برشمردیم؛ چرا که لازم است همه آنها که بناست با حضرتش بیعت کنند، عظمت آن دسته از مواهب و نعماتى را که به آن حضرت عنایت شده درک کنند. اینکه حضرت مثلاً در یک چشم برهم زدن از شرق عالم به غرب مىروند یا در زمان ظهور یارانشان در حالى که شب در رختخواب خویش بوده اند صبح در خدمت آن حضرت قرار مىگیرند. باید بدانیم که{P مافوق قدرت بشرى است.
بنابر آنچه در میان علما مشهور است معجزات پیامبران و کرامات ائمه (ع) الزاماً بر اساس آن علوم و فنونى بود که در آن عصر زندگى مىکردند. پس حضرت مهدى (ع) هم در آن زمان ظاهر مىشوند که دانش و تکنولوژى و فنون و تسلیحات به حداکثر رشد خود رسیده باشد و بشر بتواند با ساخت سفینههاى فضایى بهراحتى بر مریخ گام نهاده و اختراعات مختلف خود را در آنجا مستقر کند.
در آن عصرى که انسان ها تنها با اینترنت و یا دیگر وسایلى که تاکنون اختراع شده اند و یا پس از این اختراع خواهند شد از نقاط دور دست با هم صحبت مىکنند معجزه ایشان این خواهد بود که بدون استفاده از هیچ ابزار و وسیله اى سخنش را به گوش تمام ساکنان زمین برساند و همه هم به زبان خود آن را بفهمد.
مسلماً دانشمندان و متفکرانى که از مغزهاى الکترونیکى، وسایل مدرن، ماهوارهها و... براى ایجاد ارتباطات صوتى وتصویرى در اقصى نقاط جهان استفاده مىکنند، در مقابل این کرامت حضرت - که بدون استفاده از هیچ وسیله ماهوارهاى، صوت و تصویر خویش را به هر جا که بخواهد منتقل مىکند - سرتسلیم فرود مىآورند و آن حضرت را غیر از دیگران یافته و اعمالش را خارق العاده مىشمارند و با ایمان آوردن آنها دیگران هم حتماً به آن وجود مقدس ایمان خواهند آورد.
در روایات آمده است که حضرت و یارانشان از ابرها براى رفت و آمد خویش استفاده مىکنند. طبیعتاً آن دسته مخترعان و سازندگان مقابل چنین وسیله نقلیه اى احساس خوارى مىکنند.
مضاف بر اینکه چنین دیدگاهها و اکتشافات علمى به انسانها قدرت درک و فهم کرامات حضرت مهدى (ع) را مىدهد که به طور طبیعى هر کس نمىتواند چنین اعمالى را انجام دهد. به عبارت دیگر خداوند متعال نظریات علمى این زمان را به آن حد از رشد مىرساند که زمینههاى ظهور اکبر (فجر مقدس) فراهم شود.
2. دلبسته شدن مردم به امام عصر (ع) و ازدیاد یاد حضرت
از جمله امورى که این روزها با آن مواجه هستیم (خصوصاً هر چه جلوتر مىرویم) این است که بسیارى از مردم را مىبینیم که هر قدر با مشکلات بزرگ و بیشترى روبرو مىشوند توجهشان به حضرت مهدى (ع) و علائم ظهور ایشان بیشتر مىشود. در عین حال که امیدشان بیش از پیش گشته و چشم انتظار حوادثى هستند که در آیندهاى نزدیک یا دور اتفاق خواهد افتاد.
به همین علت است که کتابها و نویسندگان بیشترى را در این زمان مشاهده مىکنیم که به این خواسته پاسخ داده و تلاش در خور تقدیرى را براى ترسیم آینده بر طبق احادیث و روایاتى که در دسترس دارند از خویش نشان مىدهند. این امر علیرغم آن رویهاى است که در قرون اولیه اسلامى دیده مىشود که صرفاً به نقل احادیث و سندها پرداخته و در قرنهاى بعد هم بحثهاى کلامى را به آن مىافزودند.
بحمداللّه دراین روزها مىبینیم که دهها و صدها کتاب و مقاله در تمام جهان اسلام با سبک و سیاقهاى مختلفى ابعاد موضوع را مورد بررسى قرار دادهاند و این همان چیزى است که مىتواند مورد پسند واقع شود. البته قابل ذکر است که این فعالیتها منحصر به شیعه نمىشود بلکه دیگر مذاهب و مکاتب هم در این زمینه فعالیت مىکنند.
میزان توجه و یاد شیعیان نسبت به حضرت ولى عصر (ع) را مىتوان با دورههاى گذشته مقایسه نمود که تا مدتها قبل چقدر اقبال مردم به جلسات دعاى ندبه کم بوده است و این روزها در کمتر محلهاى است که دعاى ندبه خوانده نشود. به علاوه که مجالس بزرگ با نام ایشان و کتابهاى مختلف و جشنهاى میلاد حضرت هر کدام به نوعى مردم را متوجه نام و وجود مقدس و مبارک ایشان مىگرداند.
آیا انتشار نام و صفات امام زمان (ع) به این شکل و میزان در مدارس و مساجد و خیابانها و جلسات و در میان عموم مردم خود دلیلى بر نزدیکى طلوع خورشید وجودى حضرت بقیةاللّه (ع) نمىباشد؟!
3. صحبتهاى عمومى در جهان در مورد تشکیل حکومت جهانى واحد (دهکده جهانى)
اگر به تاریخ نظرى بیفکنیم مىبینیم که تاریخ تشکیل سازمان ملل متحد پس از جنگ جهانى اول و دوم است.پس از آنکه جهانیان خسارتهاى جبرانناپذیر آن دو جنگ را به جسم و جان انسانها دیدند، گروهى بر آن شدند که چنین مجموعهاى را تشکیل دهند تا هر گاه در میان کشورها و دولتها اختلافاتى پیش آمد رایزنىهاى لازم را براى رفع جنگ انجام دهند.
عالمان اسلامى هم براى اولین بار تحت عنوان »رابطة العالم الاسلامى« سالانه یک مرتبه همگى در کنار هم جمع مىشوند. مىتوان دیگر مجامع جهانى موجود را به آن اضافه کرد.
این گونه دیدگاهها و تشکیل چنین سازمانهاى بین المللى خود حکایت از آن مىکند که جهان نیازمند حکومت واحد جهانى است که بتواند امنیت، آرامش و عدالت را در آن حاکم کند که جز حکومت جهانى حضرت مهدى (ع) هیچ چیز نمىتواند پاسخگوى این نیاز عمومى مردم جهان باشد که این مورد دلیلى آشکار بر طلوع آن فجر مقدس در پس دوران ظهور اصغر است. آرى همگان ندا برآوردهایم که: اى مهدى صاحب الزمان (ع)! جهان در انتظار حکومت جهانى توست .
لازم است در اینجا این نکته را تذکر دهیم که وقتى از ظهور اصغر صحبت مىکنیم قصد ما این نیست که - العیاذ بالله - براى ظهور مقدس حضرت ولى عصر (ع) زمانى تعیین کنیم؛ زیرا این مسئله چیزى است که صرفاً خداوند متعال از آن خبر دارد و در اصل ممکن است آنچه ما در ظاهر مىبینیم نقطه آغاز ظهور مقدس ایشان باشد و این احتمال هم وجود دارد که چنین نباشد و خداى ناکرده این شب تار و سیاه غیبت ادامه یابد. تحقق این مسئله کلاً تحت اراده الهى است و خداوند هم »فعال لما یرید«است.
مجتبى السادة
ترجمه: محمود مطهرى نیا